Από τις πιο χαρούμενες στιγμές στη ζωή μιας οικογένειας είναι η βάφτιση του παιδιού ή των παιδιών τους. Παράλληλα όμως είναι κι από τις πιο κουραστικές. Γονείς κι ανάδοχοι με την ψυχή στο στόμα τρέχουν βδομάδες πριν από το μυστήριο για να είναι όλα στην εντέλεια τη συγκεκριμένη μέρα.
Συνήθως η τελευταία πινελιά στις προετοιμασίες μπαίνει την ύστατη στιγμή. Όπως όμως και στο γάμο, έτσι και στο μυστήριο της βάφτισης όλα μπορούν να γίνουν με μεγαλύτερη ηρεμία αρκεί να υπάρχει καλός συντονισμός, ψυχραιμία και φυσικά καλή διάθεση. Ο πρωταγωνιστής άλλωστε της ιστορίας, μολονότι κουβαλάει μονάχα κάποιους μήνες στην πλάτη του, εισπράττει τα αρνητικά συναισθήματα και τη δυσφορία των μεγάλων -που έτσι κι αλλιώς εκπέμπονται- και αντιδρά ανάλογα. Eίτε με δάκρυα και παρατεταμένα ουρλιαχτά είτε με ένα μονότονο συνεχές κλάμα. Είναι σίγουρο πάντως και διαπιστωμένο πως ακόμα και τα πιο μικρά παιδιά μπροστά στην ηρεμία και την χαλαρότητα των ανθρώπων που αγαπούν, ησυχάζουν, νιώθουν ασφάλεια και προστασία και αντιδρούν ανήσυχα μονάχα όταν αποσπούνται από τη ζεστή αγκαλιά όπου χουχουλιάζουν για να βυθιστούν στα νερά της κολυμπήθρας. Ακόμα και τότε όμως αν η μητέρα έχει κάνει κάποιες έξυπνες κινήσεις τις προηγούμενες μέρες το παιδί μπορεί να ζήσει αυτές τις στιγμές, τις μοναδικές στη ζωή του- απλά μοιράζοντας χαμόγελα!
Το μυστήριο της βάφτισης και οι συμβολισμοί του
Με το μυστήριο της βάφτισης γίνεται η εισαγωγή μας στο σώμα της εκκλησίας. Καθώς ο άνθρωπος που βαφτίζεται ενδύεται το νέο του εαυτό, που είναι η φύση του Χριστού, κι έτσι «ξεπλένεται» από το προπατορικό αμάρτημα. Λίγοι όμως είναι αυτοί που γνωρίζουν τους συμβολισμούς που κρύβονται πίσω από τα λόγια και τις κινήσεις του ιερέα κατά τη διάρκεια του μυστηρίου.
Αν καθίσει κανείς και κάνει ένα τεστ στον εαυτό του, μάλλον θα χάσει αν έχει βάλει στοίχημα για την πολυμάθειά του, καθώς δεν θα έχει απαντήσεις σε ερωτήσεις όπως γιατί ο ιερέας βυθίζει το νήπιο μέσα στην κολυμπήθρα, γιατί το αλείβει με λάδι, γιατί του κόβει τα μαλλάκια, γιατί το «Πιστεύω» λέγεται στην είσοδο του ναού από τη νονά ή τον νονό, γιατί όταν υπάρχουν πολλοί ανάδοχοι ή έστω περισσότεροι του ενός, ο ιερέας τους «δένει» μεταξύ τους, κατά κάποιον τρόπο, κατά τη διάρκεια του μυστηρίου. Οι απαντήσεις είναι σαφείς και αξίζει να τις γνωρίζει κανείς για να μπορεί να αντιλαμβάνεται τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια του μυστηρίου. Να λοιπόν τι μας εξήγησαν όσο πιο εκλαϊκευμένα μπορούσαν ιερείς αθηναϊκής ενορίας.
- Ο Ιησούς έχει βαπτιστεί στον Ιορδάνη ποταμό κι έτσι τα μωρά βαπτίζονται σήμερα στην κολυμπήθρα.
- Τους γονείς με το μωρό υποδέχεται στην είσοδο του ναού ο/η νονός/α που το παίρνει αγκαλιά κι όλοι μαζί μπαίνουν στο ναό και στέκονται κοντά στην πόρτα, πάντα προς δυσμάς, για να τονιστεί πως η εξουσία του διαβόλου είναι προς τη δύση του, ενώ μετά τη βάφτιση όλοι στρέφονται προς την ανατολή για να υπογραμμιστεί πως η εν Χριστώ ζωή μόλις αρχίζει.
- Στην είσοδο λοιπόν και στα δυτικά του ναού η νονά κρατώντας το μωρό ακούει τις ευχές και τους εξορκισμούς που λέει ο ιερέας, (με τους εξορκισμούς δηλώνεται πως ο διάβολος παύει να έχει εξουσία στο παιδί αφού τώρα αυτό συντάσσεται με τον Χριστό).
- Στη συνέχεια η νονά απαγγέλει το «Σύμβολο της Πίστης» γιατί το παιδί που βαφτίζεται δεν μπορεί να το πει μόνο του, κι αναλαμβάνει να το βοηθήσει ώστε να γίνει καλός χριστιανός. (Στους πρώτους αιώνες της εκκλησίας οι άνθρωποι βαφτίζονταν σε μεγάλη ηλικία από το άτομο που τους είχε κατηχήσει στον χριστιανισμό κι ήταν εγγυητής για την πίστη τους). Στην εποχή μας πρώτα ο βαφτισιμιός γίνεται μέλος της εκκλησίας και μετά αναλαμβάνει ο νονός να τον φωτίσει. Η σημερινή διαδικασία λοιπόν λειτουργεί στις μέρες μας αντίστροφα.
- Αφού η νονά πει το «Πιστεύω» ή το διαβάσει (αν δεν το ξέρει απέξω ή αν έχει τρακ) όλοι μαζί μετακινούνται στο κέντρο του ναού, γύρω από την κολυμπήθρα. Από εκεί και πέρα κάθε κίνηση έχει και τη σημασία της.
- Ο ιερέας ευλογεί το νερό κάνοντας το σημείο του σταυρού τρεις φορές, ευλογεί το λάδι, αλείφει το γυμνό μωράκι στο μέτωπο, στο στήθος, στα χέρια και στα πόδια κι ύστερα δίνει λάδι στη νονά για να το αλείψει κι εκείνη. Συμβολικά είναι ένας τρόπος για να «γλιστράει» το παιδί από το διάβολο στην πάλη που έχει μαζί του.
- Αμέσως μετά ο ιερέας σηκώνει το βρέφος ψηλά και το βυθίζει τρεις φορές στο αγιασμένο νερό της κολυμπήθρας, κίνηση που συμβολίζει την ταφή και την ανάσταση του ανθρώπου. Βυθίζεται δηλαδή ο άνθρωπος της πτώσης και της αμαρτίας και αναδύεται ο στρατιώτης της εκκλησίας, επαναλαμβάνονας το γνωστό σε όλους: Βαφτίζεται ο δούλος/η δούλη του θεού, τάδε, στο όνομα του Πατρός, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος». Κατόπιν το μωρό, προς μεγάλη του ανακούφιση, βγαίνει από την κολυμπήθρα και δίνεται στην αγκαλιά του νονού πάνω σ’ ένα λευκό σεντονάκι.
- Ο ιερέας μυρώνει το μωρό κάνοντας το σημείο του σταυρού στο μέτωπο, στο στήθος, στα χεράκια και στα ποδαράκια του κι ύστερα μ’ ένα ψαλίδι κόβει μικρές τουφίτσες από τα μαλλάκια του έτσι όπως γίνεται με τους μοναχούς όταν παραδίδονται στην αφιέρωσή τους στο Χριστό.
Οι καλύτερες στιγμές για τους παρευρισκόμενους μπόμπιρες πλησιάζουν όταν το μωράκι ντύνεται με τα καινούργια βαφτιστικά του, φορώντας το σταυρό που του έχει αγοράσει η νονά του.
- Ένα παιδάκι δίπλα του κρατάει αναμμένη μια λαμπάδα καθώς όλοι μαζί επιστρέφουν κοντά στον ιερέα. Τα λευκά ρούχα και η λαμπάδα συμβολίζουν τη χαρά και το φως που παίρνει ο χριστιανός με το βάφτισμα, την αγνότητα και την καθαρότητα. Τότε ο ιερέας κάνοντας κύκλο γύρω από την κολυμπήθρα ψέλνει: «Όσοι Χριστό εβαπτισθήτε Χριστόν ενεδύσασθε» δηλαδή «όσοι βαφτιστήκατε στο όνομα του Χριστού, στολιστήκατε για Χάρη του».
Εάν αντί για μία νονά ή έναν νονό υπάρχουν δυο ή περισσότεροι, τότε προχωρούν κοντά με τον ιερέα στο γύρω από την κολυμπήθρα με έναν τρόπο σαν να έχουν γίνει ένας. Απαραίτητος συμβολισμός για την ενότητα που πρέπει να έχουν οι ανάδοχοι μεταξύ τους έτσι ώστε να καθοδηγούν σωστά το παιδί που γίνεται νέο μέλος της εκκλησίας.
Με το τέλος του μυστηρίου η μαμά φιλάει το χέρι της νονάς ή του νονού και παίρνει στην αγκαλιά της το νεοφώτιστο μωρό της που μυρωμένο και φωτισμένο είναι σαν να έχει ξαναγεννηθεί, σαν να έχει τα δεύτερα γενέθλιά του. Συγγενείς και φίλοι παίρνουν μπομπονιέρες και γλυκό, το μωρό πηγαίνει από αγκαλιά σε αγκαλιά, ενώ ο φωτογράφος ετοιμάζεται για τις αναμνηστικές φωτογραφίες που θα στολίσουν ένα από τα σημαντικά άλμπουμ της οικογένειας. Να σας ζήσει ο/η νεοφώτιστος/η!
